17-18-19 Eylül 2018 tarihli yayınlanmış sempozyum özetlerinden

BANDIRMA ON YEDİ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

ULUSLAR ARASI BANDIRMA VE ÇEVRESİ SEMPOZYUMU

SEMPOZYUM PROGRAMI VE BİLDİRİ ÖZETLERİ

17-18-19 Eylül 2018 tarihli yayınlanmış sempozyum özetlerinden

GÖNEN DELTASI SULAK ALANINDA (BALIKESİR) DOĞA KORUMA: KÜLTÜREL VE POLİTİK EKOLOJİK PERSPEKTİF

Yılmaz ARI*

ÖZET

            Sulak alanlar yeryüzündeki en önemli ekosistemlerinden birisidir. Bu önem, bu alanların hem doğa için fonksiyonlarından hem de insanlar için faydalarından kaynaklanır. Sulak alanlar doğa için olduğu gibi, günlük hayatında bu alanları kullanan insan grupları için de korunmalıdır. Özellikle 1950’lerden sonra bu yönde başlayan uluslar arası çabalar bu alanların korunması ve akıllı kullanımı için bir dizi önemli uluslar arası anlaşmaların imzalanması ile sonuçlanmıştır. Bu anlaşmalara bağlı olarak her ülke kendi sınırları içerisindeki sulak alanları uluslar arası, ulusal ya da bölgesel önemi haiz sulak alanlar olarak sınıflandırmakta ve korunması için gerekli tedbirleri almaktadır. Balıkesir ili sınırları içerisinde ulusal öneme sahip sulak alanlardan birisi de Gönen Deltası Sulak Alanıdır. Gönen Deltası Sulak Alanı gibi alanlar genellikle uzun yıllardır yerel halk tarafından kullanılıyor olmasına rağmen neoliberal ekonomi politikaları ve Batı merkezli doğa koruma pratiğinin yaygınlaşması nedeniyle daha farklı ilgi gruplarının dikkatini çekmekte ve bu ilgi grupları alanın yönetiminde söz sahibi olmak istemektedir. Politik ekoloji farklı ilgi grupları ve aktörler arasında bu küçük alanlar üzerinde ortaya çıkan güç çatışmalarının doğasını anlamamıza yardım eder. Bu kapsamda çalışmsa şu soruları cevaplamaktadır; doğa koruma faaliyetleri yerel yaşam biçimlerini ve geleneklerini nasıl değiştirmektedir? Yerel halk alanın korunması faaliyetlerini nasıl algılamaktadır? Alandaki yerel kaynak kullanma stratejileri modern doğa koruma yaklaşımlarına alternatif oluşturabilir mi? Doğa koruma ile ilgili paydaşlar arasındaki güç çatışmaları nelerdir ve konudaki çıkar çatışmaları nasıl giderilmekte/giderilememektedir? Bu kapsamda sulak alan sınırları içerisindeki yerleşmelerden Misakça, Ulukır ve Çifteçeşmeler yerleşmelerinde yerel halk ile etnografik metot kullanılarak yüz yüze ve odak grup görüşmeleri yapılmıştır. Çalışmada kullanılan birincil veriler bu görevlerden elde edilmiştir. Çalışma sonuçları, doğa korumacıların yerel halkın ilgi ve ihtiyaçlarını sağlıklı bir şekilde tespit etmediğini göstermektedir. Bu durum alanla ilgili problematik bir yönetim planı yapılmasının temel nedenidir. Alanın akıllı kullanımı ve sürdürülebilir yönetimi için planlamada yerel aktörlerin rolü güçlendirilmeli ve kalıcı hale getirilmelidir.

Anahtar Kelimeler; Gönen Deltası Sulak Alanı, sulak alanlar, kültürel ve politik ekoloji, doğa koruma.

*Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Coğrafya bölümü